środa, 18 maja 2011

Kredyty w czasie kryzysu światowego

Kredyty w czasie kryzysu światowego.

Autorem artykułu jest Beata Madej



Jak otrzymać atrakcyjny kredyt w czasie kryzysu światowego.
Jakiś czas temu w Polsce zdobycie kredytu wydawało się być sprawą banalną. Kilka prostych formalności i właściwie było po wszystkim. Właściwie każdy mógł dostać większy, bądź też mniejszy kredyt na cokolwiek. Taka tendencja pokazuje nam, że Polska śmiało mogła się określać mianem tygrysa Europy. Zresztą od co najmniej lat kilku byliśmy tak nazywani na całym świecie, również za oceanem.
Nie może nas zdziwić zatem fakt, że jeśli spojrzymy na suche statystyki to kryzys przeżyliśmy chyba najlepiej w Europie. Świadczą o tym zwłaszcza ostatnie informacje jakie dobiegają z Europy. Polska zanotowała wzrost gospodarczy pomimo kryzysu i jego widma. Podczas gdy UE zanotowała niemal pięcioprocentowy spadek PKB w Polsce zauważyliśmy wzrost na poziomie niemal dwóch procent. To niesamowicie pozytywna ocena dla Polski. Jednak jak ma się ona do sytuacji kredytowej szarego Kowalskiego? Truizmem było by mówienie o tym, że kredyty w Polsce zdrożały. Jest to od pewnego momentu w zasadzie oczywistością. Zdecydowanie jednak obserwujemy, że pomimo kryzysu wcale nie maleje zainteresowanie. Jednak w celu uniknięcia sytuacji ze Stanów Zjednoczonych wiele banków nakłada o wiele większe restrykcje na kredytobiorców przez co widzimy sytuację niezwykle niekorzystną przede wszystkim dla rozwoju naszej gospodarki. Kredyty bowiem są coraz to bardziej ekskluzywnym dobrem. Nie każda firma, a tym bardziej nie każdy Kowalski jest w stanie sobie na coś takiego pozwolić. O ile prognozy światowych potentatów w dziedzinie ekonomii takich jak chociażby Merrill Lynch i Bank of America są bardzo korzystne dla gospodarki naszego kraju i zakładają dalszy wzrost PKB na przekór kryzysowi, o tyle z badań socjologów wynika rosnące niezadowolenie z kredytów w naszym kraju.
Przez to dochodzi do pewnego rodzaju dyskursu w otrzymywanych informacjach przez media. Jak na razie z wielu źródeł informacji dobiegają nas sprzeczne informacje na temat kredytów w Polsce. Chyba nikomu to nie służy. Musimy zatem wciąż pokornie czekać na bieg wydarzeń.

---

Ubezpieczenia na życie


Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl

Jak wybierać firmę leasingową?

Jak wybierać firmę leasingową?

Autorem artykułu jest Michał Zawada



Wielu przedsiębiorców chcąc skorzystać z usługi leasingu porównuje oferty różnych firm leasingowych działających na polskim rynku. Najczęściej porównanie to sprowadza się jednak tylko do analizy kosztu całkowitego.
Często twardo negocjujemy, żeby urwać dziesiąte procenta tego kosztu, czasem zapominając, że te kilka, kilkanaście, czy nawet kilkadziesiąt złotych różnicy "na racie" to nie wszystko co jest istotne.
Porównując bowiem oferty leasingu należy, lub co najmniej warto zwrócić uwagę na:

1. Oczywiście koszt całkowity wyrażony w procentach. Jest to mimo wszystko podstawowy parametr porównawczy. Należy, przy okazji, zwrócić uwagę czy do kosztu całkowitego doliczona jest wysokość wykupu. Niektóre firmy podają zsumowany koszt leasingu bez wliczania wykupu. Wtedy koszt wydaje się być niższy niż u konkurencji, choć w rzeczywistości nie musi tak być.

2. Ilość rat. Dla niektórych firm leasingowych, leasing 3 letni to będzie 35 rat, a dla innych 36 rat (analogicznie 23/24, 47/48, 59/60, itd.). Z tego powodu czasem koszt całkowity może być mniejszy u jednej firmy, ale wysokość raty trochę większa i vice versa. Warto dodać, że spora część firm ma możliwość zmieniania tego parametru i może przedstawić nam oferty zarówno dla okresów 35 jak i 36, itd. Wystarczy o to poprosić handlowca, który przygotowywał ofertę.

3. Czy oferta jest ze stałą stopą oprocentowania, czy zmienną. Najczęściej jest ze zmienną, a jeśli tak, to dobrze wiedzieć na czym jest ona oparta (może być to WIBOR 3M, 1M, itp.). Warto jest też dowiedzieć się z którego dnia przyjęto tą stawkę do kalkulacji oferty i w jakiej jest ona wysokości.

4. Skoro jesteśmy już przy zmiennych stopach, to dobrze jest dowiedzieć się (jest to zapisane w Ogólnych Warunkach Umowy Leasingu - OWUL/OWL) na jakich zasadach i co jaki czas firma leasingowa może nam zmienić wysokość rat. Może to być przykładowo zapis, że wysokość rat miesięcznych może ulec zmianie nie częściej niż raz na 3 miesiące o ile stopa WIBOR3M zmieni się co najmniej o 0,25%. Mogą to być równie dobrze zapisy uwzględniające inne parametry.

5. Powinniśmy dowiedzieć się jaką kwotę będziemy musieli zapłacić po podpisaniu umowy, jeszcze przed odbiorem przedmiotu leasingu (tzw. kaucja na poczet czynszu inicjalnego). W ofercie będzie widnieć np. 10% czynszu, jednak w praktyce do zapłacenia może być więcej. Będziemy musieli zapłacić ubezpieczenie plus ewentualnie jakieś inne opłaty. Trzeba się dowiedzieć odpowiednio wcześnie jakie to będą opłaty i w jakiej kwocie. Unikniemy w ten sposób rozczarowania jeśli spodziewamy się np. kwoty 10.000 PLN, a w praktyce wyjdzie np. 10.500 PLN, bo zapomnieliśmy albo nie byliśmy poinformowani o jakiś koniecznych opłatach.

6. LEASING SAMOCHODÓW Warto zapytać o koszt rejestracji samochodu. Część firm bierze go "na siebie", większość jednak dolicza do czynszu inicjalnego lub przysyła fakturę po jakimś czasie. Dobrze jest wiedzieć wcześniej ile zapłacimy.
Są firmy, które jedynie refakturują koszt, który ponoszą w wydziale komunikacji, są jednak i takie, które doliczają do tego jeszcze po kilkadziesiąt i więcej złotych opłaty. Jest to ich dodatkowy zarobek nie ujęty w koszcie całkowitym.

7. Ubezpieczenie stanowi istotny koszt. Musimy więc porównać stawki ubezpieczenia w różnych firmach leasingowych, bo czasem 0,5% zaoszczędzone na koszcie całkowitym może być tu roztrwonione z nawiązką. Tutaj też warto sprawdzić jak wyliczone będzie ubezpieczenie w kolejnym roku. Są firmy, gdzie koszt w pierwszym roku jest niski, za to w kolejnych latach o wiele wyższy. Przy czym samo podanie wartości procentowej nie wystarczy. Może zdarzyć się bowiem, ze w kolejnych latach ubezpieczyciel współpracujący z firmą leasingową przyjmie do ubezpieczenia nierealnie wysoką wartość samochodu. Mimo, że w przypadku szkody całkowitej takiego odszkodowania nie dostalibyśmy, to niestety składkę zapłacimy od takiej właśnie wysokiej wyceny. Dlatego na wszelki wypadek dobrze jest upewnić się czy w kolejnych latach możemy sami wskazać innego ubezpieczyciela. Jeśli tak to na jakich warunkach (leasing może nam doliczyć opłatę manipulacyjną za zewnętrzne ubezpieczenie) i w jakich terminach (może tak być, że jeśli nie poinformujemy o zmianie ubezpieczyciela z odpowiednim wyprzedzeniem, to stracimy taką możliwość).

8. Czy ubezpieczenie jest refakturowane czy wystawiane przez zewnętrzną agencję. Ubezpieczenie jest zwolnione z VAT i takie będzie jeśli dostaniemy polisę od zewnętrznej agencji współpracującej z firmą leasingową. Natomiast jeśli koszt jest refakturowany przez leasingodawcę, to będzie on musiał doliczyć nam jeszcze 22% VAT.

9. Czy możliwa jest ewentualnie cesja umowy na inną firmę. Najczęściej jest możliwa, jednak niektóre firmy na to nie pozwalają. Konieczne jest wtedy zakończenie umowy i jej zawarcie przez inny podmiot jako nowej. Może to być bardzo duża niedogodność, albo wręcz przeszkoda nie do przebrnięcia.

10. Co się dzieje w przypadku zaległości i opóźnień w spłatach rat. Dmuchać trzeba na zimne - biorąc leasing nikt nie planuje mieć problemów ze spłatą czynszów miesięcznych, ale życie płata różne figle. Dobrze jest wiedzieć jakie mogą nas spotkać konsekwencje. W jakiej wysokości liczone są odsetki, czy za wezwania do zapłaty liczone są dodatkowe kary/opłaty. Po jakim czasie w praktyce mogą nam wypowiedzieć umowę. Czy jest możliwość jej wznowienia, jeśli tak to jaki jest koszt wznowienia (tu stawki mogą być różne - od kilkuset złotych, do kwot zaporowych, często sporo wyższych od raty leasingowej).
Jakie są koszty manipulacyjne związane z windykacją, itp.

11. Tabela opłat. Poznanie jej treści jest w zasadzie obowiązkowe. To w niej ujęte są wymienione w punkcie 10 kary i opłaty. Poza nimi są również inne pozycje, np. opłata za cesję, za wcześniejsze zakończenie umowy, za zmianę w umowie np. siedziby naszej firmy, itp. Warto też poszukać innych pozycji. Może okazać się np., że nasz leasingodawca naliczy nam kilkadziesiąt złotych opłaty za fakt przesłania do nas zawiadomienia o tym, że szuka nas np. straż miejska (zdjęcia z fotoradarów i inne wezwania trafiają najpierw do firm leasingowych jako właścicieli samochodów).

12. PRZEDMIOTY UŻYWANE W przypadku leasingu środków trwałych używanych może być konieczna wycena. Może okazać się, że niektóre firmy takiej wyceny w ogóle nie wymagają na dany przedmiot, a inne jak najbardziej. Opłaty za te wyceny też mogą być bardzo zróżnicowane. Dlatego warto wziąć to pod uwagę przy porównaniu kosztów "startowych".

13. Kiedy płatna jest pierwsza rata miesięczna i czy można ustalić termin kolejnych płatności. Lepiej pewnie dla większości by było, żeby pierwsza rata nie była płatna już tydzień po odbiorze przedmiotu leasingu. Możliwe też, że jest jakiś konkretny dzień miesiąca kiedy chcielibyśmy mieć ustaloną płatność. Można, a nawet należy o to zapytać.

14. LEASING WALUTOWY W przypadku leasingu w walutach obcych istotny jest tzw. spread. Spread jest różnicą pomiędzy kursem kupna a sprzedaży waluty. Różnice np. dla CHF mogą sięgać od kilku, poprzez kilkanaście (najczęściej) po nawet ponad 20 i więcej groszy. Dlatego warto ustalić w oparciu o tabelę kursu jakiego banku będzie rozliczana nasza umowa i zapoznać się z nią. Nie gwarantuje to oczywiście, że dany bank nie zmieni swojej polityki i spread nie "rozjedzie się" mocniej w przyszłości.
Przy okazji należy ustalić jaka wartość w walucie obcej naszego przedmiotu leasingu zostanie wpisana do umowy. To ona będzie podstawą do późniejszych wyliczeń. Tu też koniecznie trzeba zapytać na jakich zasadach wyliczana jest wartość pierwszej wpłaty. Czy już ona będzie rozliczona na podstawie różnicy kursu kupno-sprzedaż, czy też nie. Jeśli tak, to musimy spodziewać się, że planowane przez nas np. 10% pierwszej wpłaty, to nie będzie właśnie te 10%, tylko trochę więcej. Ponieważ wpłata wstępna będzie "zindeksowana" właśnie o spread.

15. OWUL! Należy koniecznie przeczytać OWUL ze szczególnym uwzględnieniem punktów związanych z ustalaniem opłat, zakończeniem umowy, sprawą rozliczenia odszkodowań ubezpieczeniowych, możliwości wypowiedzenia umowy, itp.
W przypadku wątpliwości lub trudności w zrozumieniu któregoś z zapisów warto jest skonsultować się z kimś, choćby zadając pytania w takich miejscach jak www.forumleasing.pl

WSKAZÓWKA! Przed podpisaniem umowy powinniśmy poprosić obsługującego nas handlowca firmy leasingowej, aby z odpowiednim wyprzedzeniem przysłał nam komplet przygotowanej dla nas umowy wraz ze wszystkimi załącznikami.
W dobie internetu i powszechności poczty e-mail nie powinno być z tym żadnego problemu.
Musimy mieć czas, żeby zapoznać się ze wszystkimi zapisami i szczegółami. Czytanie umowy na chybcika w obecności spieszącego się do kolejnego klienta handlowca, albo robienie tego w salonie samochodowym, gdzie za drzwiami czeka już na nas lśniący, nowy pojazd, nie jest najlepszym pomysłem.

Warto przyłożyć się do porównania ofert i poświęcić temu trochę czasu. Z firmą leasingową wiążemy się przecież często na kilka lat. Lepiej być świadomym klientem aby uniknąć późniejszych niespodzianek i rozczarowań. Leasing nie powinien być źródłem frustracji.
---

Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl

piątek, 15 kwietnia 2011

Które banki sfinansują 100 proc. wartości nieruchomości kredytem hipotecznym w PLN?

Które banki sfinansują 100 proc. wartości nieruchomości kredytem hipotecznym w PLN ?

Autorem artykułu jest Jan Sowiński



Kredyty hipoteczne na 100 proc. wartości nieruchomości dostępne są jeszcze w 12 bankach. Kredyt w złotówkach bez wymaganego wkładu własnego oferują m.in.: Deutsche Bank, Lukas Bank, Bank Pocztowy, BOŚ, PKO BP, mBank, MultiBank i Polbank EFG. Najlepszą ofertę ma aktualnie Deutsche Bank, na drugim miejscu ex aequo jest Nordea Bank oraz....
Kredyty hipoteczne na 100 proc. wartości nieruchomości dostępne są jeszcze w 12 bankach. Kredyt w złotówkach bez wymaganego wkładu własnego oferują m.in.: Deutsche Bank, Lukas Bank, Bank Pocztowy, BOŚ, PKO BP, mBank, MultiBank i Polbank EFG. Najlepszą ofertę ma aktualnie Deutsche Bank, na drugim miejscu ex aequo jest Nordea Bank oraz kredyt hipoteczny Lukas Banku – wynika z najnowszego rankingu TotalMoney.pl.


Różnica w wysokości miesięcznej raty pomiędzy najlepszą ofertą, jaką ma Deutsche Bank a drugim w rankingu Lukas Bankiem - to zaledwie 27 zł. Jeśli jednak porównamy ofertę Deutsche Banku z zamykającym zestawienie Multibankiem, to ta różnica wynosi już ponad 400 zł!

„W czerwcu kolejne banki wróciły do kredytów w złotówkach, w których można sfinansować 100 proc. wartości nieruchomości. Zarówno PKO BP jak i Eurobank nie wymagają już 10 proc. wkładu własnego, który był konieczny jeszcze w maju 2009 r. Wg. stanu na 25 czerwca 12 banków oferuje więc kredyt w naszej walucie, z którego sfinansujemy całą nieruchomość. W przypadku analogicznych kredytów w euro oferta jest prawie 3 krotnie mniejsza, bowiem tylko 5 banków pozwoli nam sfinansować nasze m w 100 proc. Kredyty w euro są też znacznie mniej dostępne i tak naprawdę większość wypłaconych w euro kredytów przypadnie klientom z bardzo dobrą zdolnością kredytową”- mówi Marcin Cieszyński, analityk TotalMoney.pl

W przypadku najnowszego rankingu kredytów hipotecznych w euro w czołówce zestawienia nastąpiły spore zmiany. Aktualnym liderem został również Deutsche Bank, na drugą pozycję przesunął się Bank Ochrony Środowiska, a miejsce na podium zamyka niedawny lider rankingu czyli DnB Nord. Najniższe oprocentowanie (3,85 proc.) oferuje Deutsche Bank, a najwyższe (8,64 proc.) PKO BP. Różnica w miesięcznej racie pomiędzy pierwszym a ostatnim bankiem dla kredytu w wysokości 200 000 zł z 25-letnim okresem kredytowania to ponad 500 zł.

„Kredyt w euro ze względu na zdecydowanie niższe stopy referencyjne i podobny poziom marży co przy kredycie w złotówkach, wydaje się być tańszym rozwiązaniem. Należy jednak pamiętać o ryzyku kursowym, związanym z możliwymi wahaniami kursu euro, które w skrajnych przypadkach mogą sprawić, iż rata takiego kredytu będzie wyższa niż w przypadku kredytu w złotówkach” - komentuje Marcin Cieszyński.


Informacje o TotalMoney.pl
TotalMoney.pl to niezależna porównywarka produktów finansowych, ubezpieczeniowych, dostawców energii elektrycznej i pakietów telewizyjnych. W portalu można w sposób obiektywny, łatwo i za darmo porównać ponad tysiąc produktów finansowych – m.in. kredytów, lokat, kart kredytowych, kont bankowych oraz ubezpieczeń. Serwis porównuje także oferty prawie wszystkich dostawców energii elektrycznej w Polsce oraz pakiety telewizji satelitarnych, cyfrowych i kablówek. TotalMoney.pl daje swoim użytkownikom możliwość komentowania i oceniania porównywanych ofert, a także posiada rozbudowaną część informacyjno-edukacyjną o porównywanych produktach. W przyszłości serwis ma być rozbudowywany o kolejne trudne do porównania usługi i produkty z różnych branż. Twórcą TotalMoney.pl jest Konekt Poland Sp. z o.o., która posiada bogate doświadczenie m.in. z rynku brytyjskiego w zakresie porównywania produktów finansowych i ubezpieczeniowych, a także we współpracy z bankami oraz doradcami finansowymi. Więcej informacji: http://TotalMoney.pl/
---

www.TotalMoney.pl


Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl

Kredyt gotówkowy...

Kredyt gotówkowy...

Autorem artykułu jest Anna Gumułka



Kredyt gotówkowy to pożyczka pieniężna udzielana przez bank lub inne podmioty gospodarcze.
Kredyt gotówkowy to pożyczka pieniężna udzielana przez bank lub inne podmioty gospodarcze. Kredyt gotówkowy to zwykły kredyt konsumpcyjny, możemy go przeznaczyć na dowolnie wybrany cel, może to być dla przykładu zakup jakiegoś sprzętu RTV, AGD, możemy taki kredyt przeznaczyć na sfinansowanie wczasów, bądź zrobienie podstawowych zakupów. Bank nie ingeruje w to na co te środki zostaną przeznaczone w przeciwieństwie do kredytów hipotecznych, w których to bank udziela kredytu na ściśle określony cel - budowę domu, remont, zakup mieszkania, oraz w pełni kontroluje wydatkowanie tych środków. Kredytobiorca zobowiązuje się do zwrotu zaciągniętego kredytu, w określonym terminie, oraz do spłaty tego kredytu wraz z odsetkami.

Bank przed udzieleniem kredytu sprawdza zdolność kredytową kredytobiorcy. Decyzję o posiadaniu zdolności kredytowej podejmuje bank. Bank zadaje przysłowiowe pytanie: „Czy będzie Cię stać na spłatę miesięcznej raty kredytu” i pod tym względem sprawdza Twoją płynność finansową. Przy ocenie zdolności kredytowej bank bierze pod uwagę następujące aspekty:
- okres na jaki zaciągamy kredyt i tutaj im dłuższy okres tym lepiej, ponieważ jest większe prawdopodobieństwo dostania takiego kredytu.
- wysokość Twoich stałych miesięcznych dochodów – im większe tym lepiej
- sposób w jaki uzyskujesz dochody najlepiej aby była to umowa o pracę na czas nieokreślony, jednakże nie przekreśla to osób które posiadają umową na czas określony lub umowę zlecenia.
- czy mamy zaciągnięte inne kredyty również w innych bankach, czy posiadamy karty kredytowe, ponieważ to obniża naszą zdolność kredytową
- ilość osób w twoim gospodarstwie domowym.

O taki kredyt może się ubiegać każda osoba fizyczna, która posiada umowę o pracę na czas określony bądź nieokreślony. Wysokość kredytu zależna jest od dochodów netto kredytobiorcy, oraz od ilości zaciągniętych już kredytów, im większe zadłużenie kredytobiorcy, tym mniejsza szansa na uzyskanie wysokiego kredytu. Kwoty udzielonych kredytów sięgają od kilkuset złotych do 100 000 złotych. Okres spłaty kredytów gotówkowych sięgają nawet ośmiu lat, jednakże najczęściej jest to okres dwóch trzech lat.

Coraz częstszym udogodnieniem jest fakt iż taki wniosek kredytowy możemy złożyć przez internet, oszczędzamy własny czas, który musimy poświęcić na dojazd do banków oraz staniem bardzo często w długich kolejkach.

Zaciągnięcie kredytu gotówkowego w dzisiejszych czasach nie stanowi żadnego problemu. Każdy z nas może taki kredyt gotówkowy błyskawicznie uzyskać jeśli tylko posiadamy pracę.
---

http://www.tani-kredyt.org.pl


Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl

Co to jest pożyczka, rodzaje pożyczek...

Co to jest pożyczka, rodzaje pożyczek...

Autorem artykułu jest Anna Gumułka



Dzisiejszy "Świat" jest czasami dla nas bardzo bezlitosny. Czasami nasze potrzeby przekraczają nasz dostępny budżet domowy, zwyczajnie nas na coś nie stać. To nieprawda - możemy coś osiągnąć dzięki pożyczkom, możemy realizować swoje marzenia i zaspokajać swoje potrzeby. Zacznijmy od podstawowego pojęcia pożyczki.
Pożyczka - to operacja polegająca na udzieleniu przez osobę fizyczną lub instytucję finansową, środków pieniężnych bądź określonych przedmiotów do dyspozycji pożyczkobiorcy. Pożyczki takiej udziela się na czas oznaczony bądź nieoznaczony.

Rodzaje pożyczek:
- pożyczka gotówkowa,
- pożyczka hipoteczna,
- pożyczka konsolidacyjna,
- pożyczka lombardowa

Pożyczka gotówkowa - to jedna z łatwiejszych form zdobycia pieniędzy na własne wydatkowanie. Przy wyborze pożyczki szczególną uwagę musimy zwrócić na oprocentowanie, czas spłaty zaciągniętego zobowiązania oraz wymagane przez bank zabezpieczenia i kwota jaką możemy otrzymać.

Pożyczka hipoteczna - pożyczka ta ma jeden rodzaj zabezpieczenia, jest nią hipoteka ustanowiona na dom, mieszkanie, posiadane grunty itp. Zaletą tej pożyczki jest to że możemy ją zaciągać w obcych walutach, oraz to iż czas spłaty takiej pożyczki jest zazwyczaj długookresowy.

Pożyczka konsolidacyjna - coraz częściej zaciągamy nie tylko jedną pożyczkę bądź kredyt, ale znacznie więcej.Pożyczki konsolidacyjne udzielane są na spłatę zaległych zobowiązań, prosto rzecz ujmując jest to spłata kredytu kolejnym kredytem. Podstawową zaletą tego kredytu jest możliwość zamiany drogich kredytów konsumpcyjnych na tańszy kredyt zabezpieczony hipotecznie. Korzystając z takiego rozwiązania kredytobiorca zamiast spłacać wiele kredytów, płaci tylko jedną niską ratę kredytu konsolidacyjnego.

Pożyczka lombardowa - to pożyczka udzielana pod zastaw papierów wartościowych, bądź wartościowych przedmiotów użytkowych np.: droga biżuteria, rzeźby, obrazy. Banki udzielają pożyczek lombardowych na okres od 7 dni do 3 miesięcy. Zabezpieczeniem dla banku są bony, książeczki oszczędnościowe.

Zanim zdecydujemy się na pożyczkę pamiętajmy o tym, iż musimy przekalkulować, czy w przyszłości będziemy mogli ją spłacić, jeśli pojawią się jakieś problemy pamiętajmy o tym, że możemy zaciągnąć pożyczkę konsolidacyjną, która pozwoli nam na uregulowanie zaległych zobowiązań.
---

http://www.tani-kredyt.org.pl


Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl